Toprak, bir üreticinin en değerli varlığıdır. Ancak bazen bu canlı ve verimli yapı, bir süre sonra sertleşmiş, suyu geçirmeyen, nefes alamayan bir yüzeye dönüşebilir. Bu sorunun adı: toprak kaymaklaşması.
Özellikle yoğun sulama yapılan, organik maddece fakir veya yanlış işlenen tarlalarda sıkça görülür. Peki toprak neden kaymaklaşır? Ne gibi zararları vardır? Ve en önemlisi, nasıl önlenir?
Toprak Kaymaklaşması Nedir?
Toprak kaymaklaşması, yüzeydeki ince yapılı toprağın:
- Yağmur veya sulama sonrası dağılması,
- Sonrasında kuruyarak sıkı, kabuk benzeri sert bir tabaka oluşturmasıdır.
Bu sert tabaka su geçirmez, hava alışverişini engeller ve tohumların çıkmasına veya köklerin gelişmesine izin vermez.
Zararları Nelerdir?
Toprak kaymaklaşması, görünüşte küçük bir sorun gibi görünse de, etkileri büyüktür:
- Tohum çıkışı zorlaşır: Sert yüzey, özellikle küçük tohumların filizlenmesini engeller.
- Su ve hava geçişi azalır: Bitki kökleri hem susuz hem de oksijensiz kalır.
- Kök gelişimi sınırlanır: Toprağın derinine inemeyen kökler zayıf olur, verim düşer.
- Mikrobiyal yaşam bozulur: Canlı toprak yapısı zamanla ölü, verimsiz bir yapıya dönüşür.
- Bitki stresi artar: Özellikle sıcak ve kurak dönemlerde bitki hızla strese girer, gelişim durur.
Neden Olur?
Toprak kaymaklaşmasının başlıca nedenleri:
- Aşırı sulama veya yağış
- Düşük organik madde
- Aşırı sürüm (özellikle ıslakken işlenen toprak)
- Killi ve ince yapılı topraklar
- Yanlış gübreleme (özellikle tuzlu ve asidik gübreler)
- Mikroorganizma faaliyetinin zayıf olması
